Denizli’nin Çal İlçesinde bulunan ve tek Alevi – Bektaşi Türk Kültürünü yaşayan ve yaşatan yer “Çalçakırlar”. Yaklaşık 100 hanede 400 kişinin yaşadığı Oğuz Türkleri. Çalçakırlar’da Cem Ayinlerinin ve dinsel uygulamaların gerçekleştiği bir de Cemevi (Meydanevi) bulunmakta. Cemevi 1987 yılında faaliyete geçmiş olup post, çerağ, taht-ı Muhammed, küre, niyaz taşı gibi geleneksel Bektaşi simgeleri yer almaktadır.
Çalçakırlılar, Bektaşi kimliklerinin yanında, kendilerinin “Oğuz Türk’ü” olduklarını her fırsata belirtirler çevrelerinde köyün kurucusu Çakır Bey’in adından dolayı “Çakır Yörük’ü” olarak da tanındıklarını söylerler. Büyük bir ustalık ve incelikle yapılan taş evlerde otururlar. Taş Evlerin ustalığı görenleri hayran bırakır.
20. Yüzyılın başında yaşamış Bekillili Mücerred Mustafa Naci Baba, Çalçakırlar köyünde Bektaşiliğin gelişmesinde büyük gayretler göstermiştir. Köylülerin günümüzde de Mustafa Naci Baba’ya büyük saygı ve hürmetleri vardır. Köyün cemevinde asılı olan geçmiş dönemin önemli Bektaşilerine ait fotoğraflar arasında, Mustafa Naci Baba’ya ait bir fotoğraf bulunmaktadır.
Denizli yöresi yerel kültürün nitelik ve nicelik açısından en seçkin öğelerinden birisi olan Çalçakırlar, Bektaşi öğretisi ile Türk kültürünün iç içe geçtiği yapıların çeşitkenlik gösterdiği bir sosyolojik galeri özelliği taşır. Bektaşiliğin temel kurum ve argümanları olan Muharrem ayı gelenekleri, nevruz kültürü, hıdrellez kutlamaları, Çalçakırlar Bektaşilerinin sosyal, kültürel ve inançsal dünyalarında büyük önem verdikleri pratiklerdir. Özellikle hıdrellez kutlamaları Çalçakırlar köyünde, kalabalık kitleler hâlinde, çevre halkından büyük katılımlarla gerçekleştirilmektedir.
Hıdrellez şenlikleri geleneksel olarak Dümülcü Sultan adlı türbenin çevresinde gerçekleştirilmektedir. Hıdrellez günü türbede toplanılarak kurbanlar kesilmekte, lokmalar hazırlanmakta ve dualar edilmektedir. Ertesi gün ise köydeki bir diğer kutsal mekân olan Gaip Erenler’de, benzer hıdrellez etkinlikleri yapılmaktadır. Çalçakırlar köyünde Anadolu Alevi-Bektaşi kültürünün yaygın geleneklerinden türbe kutsama ve buna bağlı oluşan adak geleneği, adak kurbanı ritüeli canlılığını korumaktadır. Çalçakırlar da Dümülcü Sultan, Gaip Erenler, İmze Dede ve Çat Dede adlı dört türbe bulunmaktadır. Dört mekân da köylülerce kutsal kabul edilerek sık sık ziyaret edilmektedir.
Dümülcü Sultan Türbesi ile ilgili sözlü anlatı ve menkıbeler, köy halkının hafızasında kuşaktan kuşağa tüm canlılığı ile aktarılarak günümüze ulaşmıştır. Dümülcü Sultan Türbesi özellikle askere giden gençler tarafından ziyaret edilen ve adak adanılan bir mekândır. Askerlik hizmetini tamamlayarak köye dönen gençler, türbede kurban keserek adaklarını yerine getirmektedir.
Çalçakırlar köyünde Bektaşiliğin iç yapılanışı ile bağlantılı dedebaba, halifebaba, baba, derviş, muhib şeklindeki yetki paylaşım piramidi, orijinal hâliyle işlemektedir. Köyde Bektaşiliğin, kutbu sayılan dedebabaya bağlı bir halifebaba, iki baba, dört derviş ve muhibler yaşamaktadır. Çalçakırlar, mimari yapısı, gelenek ve töresi ile gezilecek muhteşem yerlerden biridir.
Köy’de bir adet de cami bulunmakta. Caminin özelliği ise minaresinin olmaması. Köy halkı geçimini tarım ve hayvancılıktan kazanmakta. Çalçakırlar da yapılan pekmezin tadını ise ancak yiyebilenler anlamakta. Çalçakırlılar için içerisinde bulunduğumuz Muharrem Ayı, ayrı anlam ifade etmektedir.